Święto Środka Jesieni 中秋節

 15 dzień ósmego miesiąca księżycowego to jedno z ważniejszych świąt na Tajwanie, jest to tzw. Święto Środka Jesieni. Święto to obchodzone jest nie tylko na Tajwanie, ale i w Hongkongu, Chinach, Japonii, Singapurze, Korei. Jednak w każdym z tym krajów obchody są różne. 

Ilustracja z książki Moonbeams, Dumplings and Dragon Boats

W Japonii święto to jest nazywane Tsukimi, czyli Święto patrzenia się na księżyc (月見). Z kolei w Singapurze, Hongkongu, Malezji i Indonezji jest to Festiwal Lampionów (nie mylić z chińskim Festiwalem Lampionów przypadającym na 15 dzień pierwszego miesiąca księżycowego).

Pochodzenie święta
Historia Święta Środka Jesieni ma podobno 3000 lat i obchodami końca jesiennych zbiorów. Dawniej święto to było okazją do cieszenia się z udanych zbiorów ryżu i pszenicy. Tego dnia składano na cześć księżyca ofiary z jedzenia. Z tym świętem związany jest także mit o łuczniku Houyi i jego żonie Chang'e, która jest Boginią Księżyca i mieszka właśnie na księżycu. Niektórzy w tym dniu składają jej ofiary i modlą się do niej. Mity związane z Chang'e wyjaśniają pochodzenie kultu księżyca.

Świąteczne zwyczaje
W nocy z 15 na 16 dnia ósmego miesiąca księżycowego jest pełnia księżyca, wiele osób wierzy, że księżyc jest wtedy najjaśniejszy i najokrąglejszy. Dlatego też w czasie Święta Środka Jesieni rodziny zbierają się razem by wieczorem podziwiać piękno księżyca w pełni. 
Święto Środka Jesieni jest często nazywane również 團圓節 [tuányuán jié], czyli Święto Spotkania.
W ten dzień wieczorem od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, na Tajwanie jest zwyczaj grillowania. Rodziny, znajomi, sąsiedzi gromadzą się przed domami i na mniejszych lub większych grillach przygotowują jedzenie.

Księżycowe ciasteczka
Obecnie, w okresie poprzedzającym Święto Środka Jesieni, jest w zwyczaju obdarowywanie znajomych i osób, z którymi się pracuje księżycowymi ciasteczkami (月餅 - mooncake). Ciastka te są okrągłe, gdyż okrągły kształt w kulturze chińskiej symbolizuje kompletność i spotkanie z bliskimi. Istnieje wiele rodzajów księżycowych ciasteczek. Niektóre mają cienką "skórkę" i bardzo sycące słodkie nadzienie z czerwonej fasoli 紅豆 lub lotosu 蓮子. Inne mogą mieć nadzienie z suszonego mięsa lub solonego kaczego jajka 蛋黃酥. Na Tajwanie popularne są także ciasteczka z nadzieniem z pasty z fasoli mung 綠豆, "skórka" takiego ciastka jest wtedy wielowarstwowa (trochę jak ciasto francuskie). 

Świąteczne owoce
W tym okresie dojrzewają także owoce pomelo i persymony (kaki). Ponieważ, podobnie jak ciasteczka księżycowe są one okrągłe, to również symbolizują Święto Środka Jesieni.
Ponadto persymony po chińsku to 柿子 [shìzi], co brzmi podobnie jak pierwsza sylaba w życzeniach szczęścia 事事如意 [shì shì rúyì].

Pomelo z kolei to 柚子 [yòuzi], co brzmi jak 遊子 [yóuzǐ], czyli wędrowiec, a także jak 佑子 [yòuzi], czyli chronić, błogosławić potomstwo. Dlatego też tego dnia osoby z będące z dala od domu myśląc o rodzinie powinny zjeść pomelo, a rodzice jedząc ten owoc dają dzieciom swoje błogosławieństwo.

Zawody w huśtaniu
Bardzo specjalnym zwyczajem w dwóch miastach hrabstwa Ilan 宜蘭 - Jiaoxi 礁溪 i Suao 蘇澳, są zawody w huśtaniu się na olbrzymiej huśtawce. Huśtawki są zbudowane z bambusa i mają około sześciu-siedmiu metrów wysokości. Należy rozhuśtać się tak wysoko, by móc kopnąć dzwonek przywieszony w odległości kilku metrów od huśtawki do bambusowych gałęzi na wysokości większej niż sama huśtawka. Nie jest łatwe, tym bardziej, że liczy się również czas - ile razy kopnie się dzwonek w ciągu trzech minut. Zwyczaj ten ma ponad 130-letnią historię.

Zdjęcie z książki 台灣小百科

Kult Boga Ziemi 土地公

Święto Środka Jesieni jest uważane za urodziny Boga Ziemi. Kult Boga Ziemi jest najbardziej rozpowszechnionym kultem na Tajwanie. Świątynie jemu poświęcone są najliczniejsze. Mogą to być jedynie przydrożne małe świątynki lub świątynie całkiem pokaźnej wielkości. 

Tego dnia w świątyniach Boga Ziemi składa się specjalne ofiary: księżycowe ciastka, trzy rodzaje mięsa (wieprzowinę, kurczaka, ryby), cztery rodzaje okrągłych owoców (pomelo, jabłka, arbuz i dynię) oraz kleik ryżowy z taro. 
Na polu stawia kije bambusowe z wetkniętymi w nie pieniędzmi ofiarnymi. W ten sposób rolnicy dziękuję Bogowi Ziemi za opiekę nad ich ziemią i plonami.

Zdjęcie z książki 台灣小百科

Są to jedynie niektóre zwyczaje związane ze Świętem Środka Jesieni. Niektóre tradycje są bardzo lokalne i mało znane. Te powyższe należą do powszechnie znanych i praktykowanych na Tajwanie.